W procesie doju niezwykle ważna jest higiena nie tylko aparatury udojowej, ale również strzyków. Konieczne jest ich dokładne mycie i dezynfekowanie, zarówno przed dojem, jak i po jego zakończeniu. Dlaczego jest to tak ważne? Jak prawidłowo czyścić strzyki?
Dlaczego należy czyścić strzyki?
Strzyki u krowy to wydłużone brodawki sutkowe, w których wnętrzu znajdują się kanały mleczne. Są one zakończone otworami strzykowymi, przez które wypływa mleko podczas doju. Po jego zakończeniu strzyki same się zasklepiają, dzięki czemu mleko nie wypływa z wymienia przez cały czas. Ze względu na położenie strzyków i samego wymienia, są one narażone na zanieczyszczenia, gdy krowa leży i ma kontakt z podłożem. Na strzykach osadzają się bakterie, które nie tylko rozwijają się na ich powierzchni, ale również mogą wnikać do ich wnętrza, co zagraża zarówno zdrowotności wymienia, jak i produkowanego mleka.
Regularne czyszczenie strzyków ma kluczowe znaczenie. Warto zwrócić tu uwagę chociażby na takie aspekty jak:
- Pozyskiwanie mleka wysokiej jakości – czyszczenie strzyków i ich dezynfekcja przed dojem pozwala na usunięcie bakterii i innych patogenów znajdujących się na ich powierzchni, a także wokół kanału strzykowego. Dzięki temu nie przedostają się one do dojonego mleka. Warto pamiętać, że odbierane przez mleczarnie partie mleka są badane na obecność komórek somatycznych i drobnoustrojów. Im bardziej jest ono zanieczyszczone, tym niższe stawki otrzymują hodowcy.
- Profilaktyka zapalenia wymienia – czyste strzyki to dużo mniejsze ryzyko mastitis, groźnego zapalenia wymienia, które obniża produkcyjność w stadzie, zwiększa koszty działalności, a także – w skrajnych przypadkach – może powodować padnięcia zwierząt. Ryzyko występowania zapalenia wymienia jest bezpośrednio związane z poziomem higieny zarówno w oborze, jak i podczas doju. Główną przyczyną są bakterie znajdujące się na strzykach, które wnikają do otwartego kanału strzykowego, powodując stany zapalne wewnątrz wymienia. Dlatego tak ważna jest higiena strzyków, nie tylko przed dojem, ale również po jego zakończeniu. Jeśli niewielkie ilości mleka pozostaną na strzykach, bardzo szybko staną się pożywką dla bakterii, które namnażają się błyskawicznie. Prawidłowa higiena po doju znacznie obniża ryzyko zakażenia.
- Stymulacja strzyków przed dojem – aby podczas dojenia ze strzyków płynęło mleko, potrzebują one stymulacji, która prowadzi do wyrzutu oksytocyny, dzięki której mleko zaczyna płynąć. Mycie, dezynfekcja i dokładne suszenie strzyków to doskonały masaż, który łagodnie stymuluje strzyki, dzięki czemu bezpośrednio po zakończeniu zabiegów higienicznych można podłączyć aparaturę udojową i rozpocząć proces doju.
- Lepsza zdrowotność stada – mycie i dezynfekcja strzyków przed i po dojeniu to nie tylko wyższy poziom zdrowotności jednej krowy, ale też całego stada. Można dzięki temu uniknąć przenoszenia pomiędzy krowami bakterii, które znajdują się na rękach dojarza.
Dokładne czyszczenie strzyków przed i po doju
Czyszczenie strzyków przed dojem i po jego zakończeniu powinno być czynnością rutynową. Nawet jednorazowe zaniedbania w tym zakresie mogą być bowiem poważne w skutkach. Przygotowanie strzyków do doju powinno odbywać się tuż przed podłączeniem krowy do aparatury udojowej. Konieczne jest dokładne umycie każdego strzyku specjalnym, bezpiecznym preparatem, następnie dezynfekcja, a na koniec – dokładne wytarcie strzyku. Podobnie postępujemy po zakończeniu doju i odłączeniu zwierzęcia od aparatury udojowej.
Czym czyścić i dezynfekować strzyki?
Hodowcy bydła mlecznego mają do wyboru szereg preparatów do mycia i dezynfekcji strzyków. Praktycznie każdy producent urządzeń i akcesoriów dla bydła mlecznego ma w swojej ofercie co najmniej kilka różnych środków. W poszukiwaniu tego odpowiedniego, warto stawiać na rozwiązania znane, sprawdzone, o przetestowanym składzie i wysokiej skuteczności. Dostępne są, między innymi preparaty do przygotowania roztworu do mycia ściereczkami wielorazowymi oraz chusteczki jednorazowe, które już na etapie produkcji są nasączane środkiem dezynfekującym. Jedno i drugie rozwiązanie należy stosować wyłącznie na strzyki. Nie można myć na mokro całego wymienia, gdyż istnieje ryzyko, że bakterie i patogeny z wyższych partii wymienia będą spływały bezpośrednio w okolice kanału strzykowego.
Piana i ręczniki papierowe
Dobrą i sprawdzoną alternatywą dla płynów dezynfekujących jest piana, na którą decyduje się coraz więcej hodowców. Nakłada się ją na strzyki za pomocą kubka pianowego, a następnie czyści i osusza je za pomocą jednorazowych ręczników. Piana pod wieloma względami sprawdza się lepiej niż środki dezynfekujące w płynie. Po aplikacji utrzymuje się na strzyku przez dłuższy czas, pozwalając na rozmiękczenie całej warstwy znajdujących się na nim zanieczyszczeń. Dzięki temu całość można potem usunąć praktycznie jednym ruchem, bez wielokrotnego pocierania strzyku – zapobiega to powstawaniu otarć i podrażnień. Warto wybierać pianę, która ma w swoim składzie kwas mlekowy, który działa dobroczynnie na skórę strzyku, usuwa zrogowaciały naskórek, a jednocześnie nawilża i utrzymuje strzyk w dobrej kondycji.
Szczotki do czyszczenia strzyków
Wśród innowacyjnych rozwiązań, które znacznie ułatwiają i skracają czas poświęcony na higienę wymion, warto wymienić szczotki do czyszczenia strzyków. Można je znaleźć w ofercie dobrych producentów akcesoriów dla bydła mlecznego. Szczotki do czyszczenia strzyków są tak zaprojektowane, aby nie tylko przygotować zwierzę do doju, ale również skrócić jego czas. Co więcej, znacznie skracają również pracę dojarzom – wszystkie czynności higieniczne odbywają się bowiem w sposób automatyczny. Doskonałym przykładem mogą być tutaj nasze szczotki TeatScrubber. Choć szczotki do czyszczenia strzyków mogą wydawać się sporą inwestycją, okazuje się, że pozwalają na równie duże oszczędności. Można dzięki nim wyeliminować stosowanie detergentów, ręczników do mycia wymion, a także innych akcesoriów używanych do standardowej higieny.